Rezerwaty przyrody
Zgodnie z ustawą o ochronie przyrody rezerwat przyrody obejmuje obszary zachowane w
stanie naturalnym lub mało zmienionym, ekosystemy, ostoje i siedliska przyrodnicze, a także
siedliska roślin, siedliska zwierząt i siedliska grzybów oraz twory i składniki przyrody nieożywionej,
wyróżniające się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, kulturowymi
lub walorami krajobrazowymi.
Na obszarach graniczących z rezerwatem przyrody może być wyznaczona otulina.
Uznanie za rezerwat przyrody następuje w drodze rozporządzenia wojewody, które określa
jego nazwę, położenie lub przebieg granicy i otulinę, jeżeli została wyznaczona, cele ochrony
oraz rodzaj, typ i podtyp rezerwatu przyrody, a takŜe sprawującego nadzór nad rezerwatem.
Wojewoda, w drodze rozporządzenia, za zgodą ministra właściwego do spraw środowiska i po
zasięgnięciu opinii wojewódzkiej rady ochrony przyrody, może zmniejszyć lub zwiększyć obszar
rezerwatu przyrody, zmienić cele ochrony, a w razie bezpowrotnej utraty wartości przyrodniczych,
dla których rezerwat został powołany - zlikwidować rezerwat przyrody.
Rezerwaty przyrody na terenie Nadleśnictwa Jawor obejmują ochroną najcenniejsze ekosystemy
leśne.
Reprezentują one fragmenty naturalnych lasów pogórza sudeckiego oraz cenne zbiorowiska
roślinne.

Rezerwat florystyczny „Wąwóz Myśliborski"

Rezerwat florystyczny „Wąwóz Myśliborski" znajduje się w obrębie Jawor, w leśnictwie
Chełmiec i jest najbardziej znanym w województwie. Zajmuje powierzchnię 9,71 ha

Podstawą prawną utworzenia rezerwatu jest Zarządzenie
Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dn.21.04.1962 r. ogłoszonego w Monitorze Polskim
Nr 39 poz.189. Celem ochrony jest zachowanie ze względów naukowych i dydaktycznych
jedynego na Dolnym Śląsku stanowiska paproci języcznika zwyczajnego Phyllitis scolopendrium
występującej na skałach zieleńcowych oraz otaczającego go naturalnego lasu ochronnego. Rezerwat
usytuowany jest na wysokości 300-360 m. n.pm w terenie o falisto-wzgórzowym reliefie
rzeźby. W Wąwozie Myśliborskim występują skały zieleńcowe o kolorze szarozielonym powstałe
w wyniku działania wysokich temperatur i ciśnienia. Minerałem charakteryzującym jest chloryt
nadający skałom charakterystyczne zabarwienie. W skale zieleńcowej miejscami widoczne
są formy przypominające kształtem poduszki, stąd ich nazwa lawy poduszkowe. Jest to pozostałość
podwodnego wulkanizmu z okresu kambru, czyli sprzed około 500 milionów lat.
Lista florystyczna obejmuje 20 gatunków drzew, 12 gatunków krzewów i 66 gatunków
runa leśnego. Gatunkami charakterystycznymi rezerwatu to: języcznik zwyczajny Phyllitis scolopendrium
, paprotnik kolczysty Polystichum aculeatum. jawor Acer pseudoplatanus, jodła
pospolita Abies alba, lipa drobnolistna Tilia cordata, buk zwyczajny Fagus silvatica. Fauna
rezerwatu z uwagi na jego małe rozmiary ( 9,72 ha) jest reprezentowana przez niewielką ilość
zwierząt. Ze zwierząt spotyka się sarnę, dziki, wiewiórki i zające, z ptaków można spotkać myszołowy,
dzięcioły, kukułki i drozdy, płazy są reprezentowane przez Ŝaby, a gady przez Ŝmiję
zygzakowatą.
W rezerwacie wyznaczony jest teren o powierzchni 0,90 ha podlegający ochronie ścisłej
ze względu na występowanie języcznika zwyczajnego. Rezerwat znajduje się w granicach Parku
Krajobrazowego „Chełmy".

Rezerwat przyrody „Wąwóz Lipa"

Rezerwat przyrody „Wąwóz Lipa" znajduje się w obrębie Jawor, leśnictwo Muchów i
zajmuje powierzchnię 101,00 ha.

Podstawą prawną utworzenia rezerwatu jest Zarządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych
i Leśnictwa z dn.12.11.1996r. ogłoszonego w Monitorze Polskim Nr 75 poz. 694.
Celem ochrony jest zachowanie ze względów naukowych, dydaktycznych i krajobrazowych
naturalnych lasów oraz zbiorowisk naskalnych wraz z różnymi typami pomnikowych
głazów narzutowych.
Wielkim walorem rezerwatu są naturalne zbiorowiska leśne takie jak :
· grąd zboczowy (las klonowo- lipowy Aceri-Tilietum) w skalnym wąwozie, ze starymi
okazami drzew oraz runem takim jak gnieźnik leśny Neotia nidus-avis, kruszczyk szerokolistny
Epipactis helleborine,, lilia złotogłów Lilium martagon, paprotnik kolczysty
Polystichum aculeatum i wyka leśna Vicia sylvatica
· ciepłolubny wariant kwaśnej dąbrowy Luzulo nemorosae-Quercetum petraeae na stokach
o ekspozycji południowej z gatunkami chronionymi takimi jak buławnik mieczolistny
Cephalanthera longifolia, jarząb brekinia Sorbus torminalis, naparstnica wiosenna
Digitalis grandiflora, podkolan biały Plananthera bifolia oraz rzadkimi takimi jak
fiołek przedziwny Viola mirabilis i ukwap dwupienny Antennaria dioica.
· wilgotniejszy wariant kwaśnej dąbrowy na wierzchowinie z chronioną konwalią
Convallaria majalis i kopytnikiem Asarum europaeum oraz rzadką wyką grochowatą
Vicia pisiformis.
· łęg wiązowo-jesionowy Ficario-Ulmetum campestris u podstawy wzgórza w dolinach
potoków z gatunkami chronionymi takimi jak kruszczyk szerokolistny Epipactis helleborine,
śnieżyca wiosenna Leucoium vernum, śnieżyczka przebiśnieg Galanthus nivalis
oraz gatunkami rzadkimi takimi jak kozłek bzowy Valeriana angustifolia, lepiężnik
biały Petasites albus, świerząbek orzęsiony Chaerophyllum hirsutum.
Cała flora rezerwatu liczy 274 gatunki roślin naczyniowych, w tym 22 to rośliny chronione
w Polsce.
Dodatkowymi walorami rezerwatu jest występowanie salamandry plamistej, która u podnóża
potoku przepływającego przez rezerwat odbywa gody, oraz występowanie pliszki górskiej.
Obydwa rezerwaty znajdują się w granicach Parku krajobrazowego Chełmy na Pogórzu Kaczawskim.

Rezerwat przyrody „Buki Sudeckie"

Rezerwat przyrody „Buki Sudeckie" to rezerwat leśny o powierzchni 174,42 ha, położony
w obrębie Bolków, leśnictwie Mysłów. Podstawą
prawną utworzenia rezerwatu jest Zarządzenie MOŚZNiL z dn. 31.12.1993 r. ogłoszonego
w Monitorze Polskim Nr 4 poz. 22.
Celem ochrony jest zachowanie ze względów naukowych i dydaktycznych zbiorowiska
roślinne reprezentujące bogaty florystycznie las bukowy. Rezerwat usytuowany jest na wysokości
420-440m. npm pomiędzy Mysłowem a Nowymi Rochowicami przedzielony szosą Bolków – Jelenia Góra.
Lista florystyczna obejmuje 169 gatunków roślin naczyniowych należących do 53 rodzin
z czego dominują trzy rodziny: trawy Poaceae ,- 19 gatunków, złożone Asteraceae, - 16 gatunków
i różowate Rosaceae, 13 gatunków.
Cztery rodziny: trędownikowate Scrophulariaceae, wargowe Lamiaceae, motylkowate
Fabaceae i goździkowate Caryophyllaceae reprezentowane są przez siedem gatunków.
Pozostałe są mniej liczne, a 27 z nich ma tylko po jednym przedstawicielu.
W zbiorowiskach leśnych występuje aż 95 gatunków z których do najpospolitszych należą
tworzące zwarte drzewostany – jesion wyniosły Fraxinus excelsior, jawor Acer pseudoplatanus
oraz w niektórych miejscach buk zwyczajny Fagus sylvatica .
Do gatunków całkowicie chronionych występujących na terenie rezerwatu należą wawrzynek
wilczełyko Daphne mezereum, lilia złotogłów Lilium martagon, oraz mniej licznie
bluszcz pospolity Hedera helix, storczyk plamisty Dactylorhiza maculata, goryczka orzęsiona
Gentianella ciliata, buławnik mieczolistny Cephalanthera longifolia, kruszczyk szerokolistny
Epipactis helleborine, zimowit jesienny Colchicum autumnale, pokrzyk wilcza jagoda Atropa
belladonna oraz sromotnik bezwstydny Phallus impudicus.
Do gatunków podlegających ochronie częściowej należy kalina koralowa Viburnum opulus,
konwalia majowa Convallaria majalis, kopytnik pospolity Asarum europaeum, kruszyna
pospolita Frangula alnus, marzanka wonna Galium odoratum, paprotka zwyczajna Polypodium
vulgare i pierwiosnka wyniosła Primula elatior.
Zdecydowana większość gatunków chronionych rośnie w lasach, w warstwie runa leśnego

Rezerwat przyrody „Wąwóz Siedmicki"

Rezerwat został utworzony 5 stycznia 2001 roku na podstawie Rozporządzenia Wojewody
Dolnośląskiego (Dz. Urz. Woj. Dol. Nr 2 poz. 20 z 2001 r.).
Rezerwat o powierzchni 68,00 ha znajduje się na Pogórzu Kaczawskim na terenie wsi Jakuszowa
i Nowa Wieś, w gminie Paszowice w leśnictwie Myślinów, w południowej części Parku Krajobrazowego „Chełmy". Stanowi objęty ochroną rezerwatową fragment doliny Młynówki.
Rezerwat został utworzony dla ochrony ciekawych form geologicznych i wielu rzadkich
gatunków roślin chronionych oraz naturalnych zbiorowisk leśnych jak: lasy dębowe acydofilne,
olszyny, łąki z trzęślicą i turzycą fragmenty ziołorośli oraz fitocenozy naskalne, szczelinowe i
suchych zboczy.
Na terenie rezerwatu stwierdzono występowanie 270 gatunków roślin naczyniowych,
które należą do 54 rodzin m.in. trawy Poaceae, złożone Asteraceae, różowate Rosaceae i baldaszkowate
Aspiaceae.
Ponadto ochronie podlegają interesujące formy geologiczne m.in. wychodnie skalne i
stoki piargowe w głębokim zalesionym wąwozie.
Celem ochrony jest zachowanie ze względów naukowych, dydaktycznych, krajobrazowych
i turystycznych zbiorowisk roślinnych, a zwłaszcza fitocenoz łąkowych z wieloma chronionymi
i rzadkimi gatunkami roślin.

Rezerwat „Nad Groblą"

Rezerwat „Nad Groblą" został utworzony na podstawie Rozporządzenia Wojewody Dolnośląskiego
(Dz. Urz. Woj. Dol. Nr 2 poz. 21 z 2001 r.). Jest to rezerwat leśny o powierzchni
87,84 ha, położony w obrębie Jawor, leśnictwie Siedmica.

Został utworzony celem ochrony rzadkich gatunków roślin, naturalnych zbiorowisk
leśnych, głównie kwaśnych dąbrów, oraz ciekawych form geologicznych.
Celem ochrony jest zachowanie ze względów naukowych, dydaktycznych i krajobrazowych
jednego z największych w Polsce skupienia drzewiastych form brekinii na naturalnych
stanowiskach z licznymi gatunkami roślin chronionych, położonych na różnych typach skał
wulkanicznych. We florze na szczególną uwagę zasługują : lilia złotogłów Lilium martagon,
naparstnica zwyczajna Digitalis grandiflora, pierwiosnka lekarska Primula veris, wiciokrzew
pomorski Lonicera periclymenum, miodownik melisowaty Melittis melissophyllum, rojownik
pospolity Jovibarba sobolifera.

Rezerwat „Góra Mszana i Obłoga"

Rezerwat o powierzchni 99,92 ha utworzony na podstawie Zarządzenia Dyrektora Ochrony Środowiska we Wrocławiu z dnia 11 maja 2015 roku. Jest to rezerwat, którego celem ochrony jest zachowanie ze względów naukowych, dydaktycznych, przyrodniczych i krajobrazowych lasów klonowo – lipowych oraz grądów, wraz z unikalną florą i elementami przyrody nieożywionej w postaci wychodni bazaltowych i rumowisk bazaltowych.